Van scherm tot speaker: hoe de sportzomer 2024 onze tv’s en radio’s overnam

De zomer van 2024 werd afgetrapt met het EK Voetbal, dat op 14 juni begon in het altijd voetballiefhebbende Duitsland. Het enthousiasme was van tevoren al te voelen: mensen spraken over voetbal in kantines, cafés en op sociale media. Iedereen leek er klaar voor te zijn om de wedstrijden zo veel mogelijk te volgen, en dat bleek ook uit de kijkcijfers. Dit EK Voetbal is namelijk de best bekeken eindronde van de afgelopen drie jaar. Niet alleen overtrof het de cijfers van het WK 2022 in Qatar, maar ook het uitgestelde EK 2020 dat door heel Europa werd gehouden.
Waarom de cijfers van het EK 2020 en WK 2022 tegenvielen? Een van de redenen kan de kritiek zijn die het WK in Qatar met zich meebracht. We herinneren ons allemaal de verhalen over slechte arbeidsomstandigheden en beschuldigingen van corruptie. Daarnaast werd het WK voor het eerst in de winter georganiseerd vanwege de extreme temperaturen in Qatar, wat veel fans toch een beetje uit hun ritme haalde. Het EK 2020 was weer een heel ander verhaal, aangezien dat toernooi midden in de coronapandemie viel en uiteindelijk zelfs een jaar werd uitgesteld. Het was simpelweg een toernooi dat niet in het teken stond van de traditionele sportbeleving die we gewend waren.

Maar zelfs met deze mooie cijfers was er een interessante twist: de wedstrijden van Oranje tijdens het EK 2020 werden beter bekeken dan die van het EK 2024. Een verklaring hiervoor zou de hype kunnen zijn die rond het Nederlandse elftal hing in 2020, dat terugkeerde op een groot toernooi na een lange afwezigheid. Het team leek destijds voor veel fans een bron van hoop te zijn in een periode waarin we ons midden in de pandemie bevonden. Desondanks wist de spanning van het toernooi in 2024 toch veel kijkers te trekken, vooral tijdens de knock-outfase, waar per wedstrijd meer mensen inschakelden. De prestaties van Oranje bleken een directe invloed te hebben op de kijkcijfers: hoe verder het team kwam, hoe meer kijkers er op de bank zaten.

Een opvallend gegeven was de terugval in de luistercijfers van het NOS-radioprogramma tijdens het EK Voetbal 2024. Waar eerdere toernooien nog zorgden voor een stijging in het aantal luisteraars, bleef die groei dit jaar uit. Misschien ligt de oorzaak in de verschuiving van mediagebruik: steeds meer mensen volgen sport via streamingdiensten of mobiele updates. Radioverslaggeving, hoe nostalgisch het ook mag zijn, lijkt voor sommige voetbalfans steeds minder relevant te worden. Toch blijft radio een onmisbare bron van live-commentaar voor wie onderweg is of op het werk snel de tussenstanden wil meepikken.

Halverwege het EK Voetbal begon alweer het volgende grote sportevenement: de Tour de France. Voor veel wielerfans is dit het absolute hoogtepunt van de sportzomer. De Tour de France is een jaarlijks terugkerend evenement dat steevast veel kijkers trekt. Toch viel het op dat de kijkcijfers van de Tour dit jaar iets lager lagen dan in voorgaande jaren. Een voor de hand liggende verklaring is de timing: het EK Voetbal vond tegelijkertijd plaats, en veel kijkers kozen eerder voor de spanning van het voetbal dan voor de lange, soms trage etappes van de Tour. Daarbij is het ook een kwestie van wie er aan kop ligt. De afgelopen twee jaar werd de Tour gewonnen door het Nederlandse Team Jumbo-Visma, wat bij veel Nederlandse fans extra interesse wekte. Dit jaar was er minder Nederlandse inbreng aan de top, wat mogelijk ook invloed had op het kijkgedrag.

De onderlinge verschillen in het algemeen klassement spelen ook altijd een rol. Als het klassement spannend is, met kleine tijdsverschillen tussen de koplopers, weten wielerwedstrijden vaak meer kijkers vast te houden. Als de winnaar echter vroeg in de Tour al bijna zeker lijkt, schakelen minder mensen in.

Wat betreft de radio: het iconische radioprogramma Radio Tour de France deed het dit jaar even goed als vorig jaar. De fanbase van dit programma lijkt dus stevig te blijven, ondanks dat de tv-kijkcijfers een lichte daling vertoonden. Dit wijst erop dat radio nog steeds een vaste waarde is onder wielerfans, vooral bij hen die de hele dag op de hoogte willen blijven van de koers.

De echte afsluiter van de sportzomer was natuurlijk de 33e editie van de Olympische Spelen in Parijs. Voor het eerst in lange tijd konden we genieten van een zomerspelen zonder enorm tijdsverschil. In 2016 werden de Spelen nog gehouden in Rio de Janeiro, met een tijdsverschil van vijf uur. Dit betekende dat de uitzendingen vaak pas ’s middags of ’s avonds te volgen waren. De uitgestelde Spelen van 2021 in Tokio hadden een nog groter tijdsverschil van zeven uur, wat ervoor zorgde dat veel wedstrijden vroeg in de ochtend werden uitgezonden, terwijl het gros van de Nederlanders nog in bed lag. Niet ideaal voor de kijkcijfers.

Maar Parijs was een ander verhaal. Met de Spelen praktisch in onze eigen tijdzone konden we de wedstrijden van ’s ochtends vroeg tot laat in de avond live volgen, en dat maakte een wereld van verschil. De kijkcijfers van 2024 waren dan ook een stuk beter dan die van Tokio. Er waren simpelweg meer momenten waarop mensen konden inschakelen zonder hun dagelijkse routine te verstoren. En laten we eerlijk zijn, er is niets mooier dan ’s avonds op de bank zitten met een kop koffie of een biertje, terwijl je atleten ziet strijden om goud.

De sportzomer van 2024 had alles wat een sportliefhebber zich maar kon wensen. Hoewel niet elk evenement even goed scoorde qua kijk- of luistercijfers, was het duidelijk dat de sport deze zomer overal was. Of het nu ging om voetbal, wielrennen of atletiek, er was altijd wel iets te volgen. De cijfers lieten zien dat de interesse in live sportuitzendingen nog steeds sterk is, maar dat timing en succes van nationale teams een grote rol spelen in hoe groot dat publiek precies is.

Nu de zomer voorbij is, kunnen we met een voldaan gevoel terugkijken. Wat de cijfers ook zeggen, één ding is zeker: de sportzomer van 2024 was er een voor in de boeken!